JOURNALISTIEK | DE TELEGRAAF | EROPUIT | REPORTAGE BRABANTSEDAG
Negen dagen feest
Een cultuurhistorisch festival in ‘de parel van Brabant’, dat is de Brabantsedag in Heeze. Van 17 tot en met 25 augustus staat het dorp in de buurt van Eindhoven helemaal in het teken van dit jaarlijkse evenement, met dit keer het thema ‘Hoezo middeleeuws?!’
“De Brabantsedag is ooit ontstaan omdat er in Heeze niet zoveel te beleven was en een groepje mensen besloot daar iets aan te doen”, vertelt Frans Bakermans, al meer dan twintig jaar voorzitter van het bestuur van de Stichting Brabantsedag. “Ze trokken met karren door de straten van het dorp om te laten zien hoe het er vroeger aan toe ging.” Geleidelijk is dit dorpsvertier uitgegroeid tot een uitgebreid festival waarvan de cultuurhistorische optocht op de laatste zondag van augustus het hoogtepunt vormt. Hier komen jaarlijks zo’n 40.000 bezoekers op af. De optocht is dit jaar zelfs toegevoegd aan het Nationale Inventaris Immaterieel Erfgoed van Unesco.
Het is dan ook een indrukwekkende aangelegenheid. In de optocht komen gebeurtenissen uit het verleden tot leven, gerelateerd aan Groot Hertogdom Brabant. Huizenhoge rijdende theaterdecors met steevast prachtig geschminkte en verklede acteurs trekken door de straten van Heeze. Dit jaar geven zeventien wagenbouwersgroepen met zo’n tweeduizend acteurs hun eigen invulling aan het thema ‘Hoezo middeleeuws?!’ “De middeleeuwen worden veelal gekenmerkt als een donkere en naargeestige tijd. Armoede, ziekten, oorlogen; één en al ellende. We weten veel minder over alle goede dingen die in deze periode van duizend jaar zijn voorgekomen. Deze onbekende kant belichten we tijdens de 56e editie van de Brabantsedag”, aldus Frans Bakermans.
De wagenbouwers strijden om de eerste prijs. Er valt niets te winnen, behalve eer en eeuwige roem in het dorp. De jury let op de originaliteit van het ontwerp en de technische uitvoering. Maar ook, is het thema op creatieve wijze vertaald naar onze tijd? “De deelnemers moeten het thema niet letterlijk uitbeelden, maar er hun eigen invulling aan geven”, benadrukt Bakermans. “Vorig jaar was het thema Meesterwerken. Eén van de groepen had als inspiratiebron een schilderij van Pieter Breughel gekozen waar De dulle griet in voorkomt. Dit vormde de basis voor een wagen die 21e-eeuwse ‘girlpower’ uitbeeldde. Prachtig als je zo’n vertaalslag kunt maken.”
Aan de optocht gaan maanden voorbereiding vooraf. Het thema wordt al in oktober bekend gemaakt. Bakermans: “Sommige groepen zijn technisch heel sterk, andere besteden veel aandacht aan het spel, of zijn weken in de weer met het naaien van kostuums. Eén ding hebben ze gemeen: het zijn allemaal vrijwilligers. En het mooie is, het zijn voornamelijk jongeren. De gemiddelde leeftijd ligt tussen de 15 en 30 jaar. Vroeger waren het buurtschappen en families die meededen, nu zijn het vooral vriendengroepen. Ze besteden er hun hele zomer aan.”
Iedere groep krijgt een klein startbedrag van de stichting, maar verder moeten de verenigingen zelf zorgen voor sponsoring om hun wagen te bouwen. Meestal komt die in de vorm van materialen van bedrijven in de omgeving. Bakermans: “Dat is tot nu toe altijd goed gegaan. Heel Heeze voelt zich betrokken bij de Brabantsedag, het zorgt voor binding in het dorp.”
Gepubliceerd in De Telegraaf (ErOpUit), augustus 2013.
©De Telegraaf
Foto: Jac Verhoeven
